Badaniem objętych zostało 89 przedsiębiorstw prowadzących w 2011 r. działalność leasingową. Z tej zbiorowości 30 przedsiębiorstw było zrzeszonych w Związku Polskiego Leasingu, Polski Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów reprezentowało 9 przedsiębiorstw leasingowych, w tym 3 przedsiębiorstwa zrzeszone w obu stowarzyszeniach. Badane podmioty miały formę prawno-organizacyjną spółek kapitałowych, z tego 63 spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, 24 spółki akcyjne i 2 spółki komandytowo-akcyjne.
Działalność leasingowa w 51 firmach prowadzona była przez przedsiębiorstwa z udziałem akcjonariuszy zagranicznych, w 46 firmach udział ten był dominujący. W 23 spółkach działalność leasingowa była jedynym rodzajem działalności, a w 51 dominującym.
W 2011 r. sieć dystrybucji produktów leasingowych tworzyło 1 213 oddziałów i autoryzowanych przedstawicielstw obsługiwanych przez 11 071 pracowników (1 119 oddziałów oraz 11 427 pracowników rok wcześniej).
Według stanu na koniec 2011 r. przedsiębiorstwa leasingowe przekazały w leasing 1 040 tys. środków (przedmiotów), obsługując 355 tys. leasingobiorców. Rok wcześniej z usług firm leasingowych skorzystało 374 tys. leasingobiorców i wyleasingowano 891 tys. środków (przedmiotów).
W strukturze podmiotowej klientów (leasingobiorców) w 97,1% dominowały przedsiębiorstwa, które wzięły w leasing środki na kwotę 27 152 mln zł, tj. 97,7% wartości brutto nowych umów. Osoby fizyczne stanowiły 2,8% klientów ogółem, a leasingobiorcy z administracji publicznej tylko 0,1%.
Klienci firm leasingowych prowadzili działalność według następujących sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD): G – handel hurtowy i detaliczny – 18,4%, H – transport i gospodarkę magazynową – 12,7%, C – przetwórstwo przemysłowe – 11,7%, F – budownictwo – 2 9,6%. Największe zainteresowanie usługami leasingowymi w zakresie nowych umów wykazali leasingobiorcy z woj. mazowieckiego – 35 tys. klientów, woj. śląskiego – 14 tys., wielkopolskiego – 13 tys.
Pod względem ilości zawartych nowych umów i wartości wyleasingowanych produktów utrzymała się tendencja wzrostowa. Nowe umowy w ciągu 2011 r. zawarło 130 tys. leasingobiorców, biorąc w leasing 428 tys. środków na kwotę 27 794 mln zł, rok wcześniej było to odpowiednio 133 tys. klientów, 327 tys. środków na kwotę 23 922 mln zł. Przedmiotem tych umów były zarówno środki nowe o wartości 22 792 mln zł (18 538 mln zł w 2010 r.), jak i używane 5 001 mln zł (5 384 mln zł). Transakcje wynikające z nowych umów zawarto w polskich złotych na kwotę 21 808 mln zł, wobec 19 506 mln zł w 2010 r., a także w obcej walucie, której wartość po przeliczeniu na złote wyniosła 5 986 mln zł (4 417 mln zł rok wcześniej). Transakcje zawarte w euro stanowiły 20,2% wartości wszystkich nowych umów, wobec 17,7% w 2010 r.
Według kryterium terminu na jaki zostały zawarte umowy, najwięcej podpisano nowych umów leasingu na okres od 2 do 5 lat, stanowiły one 82,0% wartości wszystkich nowych umów (rok wcześniej 81,5%). Udział umów zawieranych na okres powyżej 5 lat wyniósł 12,3%, wobec 12,1% przed rokiem. Mniejszy był udział umów krótkoterminowych (do 2 lat) – 5,7% wartości nowych umów (6,4% w 2010 r.).
Główną pozycję w strukturze przedmiotowej nowych umów zajmował leasing środków transportu drogowego – 62,3% wartości nowych umów ogółem (w 2010 r. – 64,0%). W strukturze środków transportu drogowego dominowały samochody osobowe – 47,4% wartości ogółem, przed rokiem 42,8%. Udział wartości wyleasingowanych samochodów ciężarowych i dostawczych ciężarowych wyniósł odpowiednio 20,5% i 35,2%. Kolejnym ważnym przedmiotem leasingu były maszyny i urządzenia przemysłowe, których udział wyniósł 28,3% wartości nowo zawartych umów ogółem, wobec 27,1% w 2010 r. W w/w grupie sprzęt budowlany stanowił 27,4% wartości umów tej grupy, przed rokiem 26,6%. Udział wartości wyleasingowanych maszyn do obróbki metali wyniósł 10,7% (7,5%), maszyn rolniczych 9,6% (10,0%), maszyn do produkcji tworzyw sztucznych 4,3% (6,1%) i wózków widłowych 4,0% (3,2%).
W 2011 r. udział nieruchomości oddanych w leasing wyniósł 2,9% wartości nowych umów ogółem, rok wcześniej 4,2%. Najczęściej transakcje te dotyczyły obiektów wykorzystywanych na cele przemysłowe – 36,1% wartości tej grupy (w 2010 r. – 39,4%), handlowe i usługowe – 10,2% (35,8%).
Udział wartości sprzętu komputerowego, oprogramowania i sprzętu biurowego oddanego w leasing w 2011 r. był zbliżony do poziomu w 2010 r. i wyniósł 2,1% (2,0%).
W przedsiębiorstwach leasingowych wartość należności przeterminowanych na koniec 2011 r. wyniosła 8 729 mln zł, co stanowiło 17,2% ogólnej wartości należności leasingowych brutto.
Dziewiętnaście przedsiębiorstw leasingowych, które działały w obszarze zarządzania flotami samochodowymi (pełny wynajem długoterminowy i leasing z serwisem) przekazało w leasing samochody na kwotę 1 400,3 mln zł, (1 332,4 mln zł rok wcześniej). Wyłączne finansowanie wykazało 16 przedsiębiorstw na kwotę 1 467,8 mln zł. Firmy prowadzące leasing floty samochodowej obsłużyły 11 704 klientów (15 018 w 2010 r.) i oddały w leasing w ciągu roku 43 tys. aut (36 tys. aut w 2010 r.).
Zakupione w 2011 r. przez przedsiębiorstwa leasingowe przedmioty leasingu w 86,6% (83,4% w 2010 r.) były finansowane środkami uzyskanymi z kredytu. Własne środki tych firm wykorzystane były w 6,4%, przy 10,4% rok wcześniej. W niewielkim stopniu skorzystano ze środków z programów operacyjnych UE, ich udział wyniósł tylko 0,5%.
Przedmioty (środki) przekazane w leasing w 2011 r. w 94,3% (pod względem wartości) pochodziły z rynku krajowego, 4,7% przedmiotów zostało zakupionych przez firmy leasingowe w krajach Unii Europejskiej (w 2010 r. odpowiednio 95,3% i 3,9%).
Najczęściej występującymi formami zabezpieczenia leasingowanych środków były weksle in blanco, które przyjmowało 71 badanych firm, 62 firmy stosowały poręczenie majątkowe osób fizycznych.
Najpopularniejszą formą zakończenia umowy leasingu w przedsiębiorstwach leasingowych był wykup wyleasingowanych przedmiotów. Forma ta była stosowana w 83 przedsiębiorstwach leasingowych, wobec 79 w 2010 r.; w 62 firmach leasingowych stosowany był zwrot wyleasingowanego środka oraz sprzedaż na rynku (rok wcześniej w 56). Nieodpłatne przeniesienie prawa własności przedmiotu leasingu na leasingobiorcę wykazało 27 przedsiębiorstw leasingowych (przed rokiem 22).
W ocenie 30 przedsiębiorstw leasingowych (w 2010 r. – 34) sytuacja rynkowa sprzyjała rozwojowi przedsiębiorstwa, 34 firmy (31) oceniło sytuację jako średnią, a 6 (podobnie jak w 2010 r.) stwierdziło, że warunki prowadzenia działalności leasingowej były złe. Rozszerzenie oferty o nowe produkty zadeklarowało 29 firm leasingowych, czyli 32,6% badanych podmiotów, w 2010 r. było to 36,9% firm.
Osiemdziesiąt dziewięć przedsiębiorstw prowadzących działalność leasingową w 2011 r. dysponowało majątkiem o łącznej wysokości 73 157 mln zł. W roku poprzednim 84 przedsiębiorstwa leasingowe posiadały majątek w wysokości 66 199 mln zł. Dominującą pozycję majątku, tj. 58,3% stanowiły aktywa trwałe wartości 42 627 mln zł. Udział należności 4 długoterminowych w aktywach trwałych wyniósł 44,0%, inwestycji długoterminowych 40,3% (rok wcześniej odpowiednio 54,8% i 31,9%).
Aktywa obrotowe osiągnęły wartość 30 530 mln zł (41,7% wartości majątku ogółem). W aktywach obrotowych udział należności krótkoterminowych osiągnął poziom 55,3%, inwestycji krótkoterminowych wyniósł 40,6%, rok wcześniej odpowiednio 58,7% i 37,1%.
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania stanowiły 82,4% wartości pasywów ogółem (przed rokiem 82,9%), w tym: udział zobowiązań długoterminowych w zobowiązaniach ogółem wyniósł 53,0%, zobowiązań krótkoterminowych 44,8% (58,3% i 39,5% w 2010 r.).
Kapitały własne przedsiębiorstw leasingowych wyniosły 12 906 mln zł, w tym: kapitały podstawowe stanowiły 55,9% kapitałów własnych, kapitały zapasowe 15,8% (w poprzednim okresie sprawozdawczym odpowiednio 59,1% i 26,3%).
Przychody z całokształtu działalności badanych 89 spółek wyniosły 15 477 mln zł. W roku poprzednim 84 firmy leasingowe osiągnęły przychody w wysokości 14 188 mln zł.
W strukturze przychodów z całokształtu działalności największy udział zanotowano w pozycji przychody ze sprzedaży produktów – 80,9% (86,4% w 2010 r.). Przychody finansowe stanowiły 9,0% przychodów ogółem, wobec 7,2% w 2010 r.
Koszty z całokształtu działalności ukształtowały się na poziomie 13 565 mln zł (13 240 mln zł w 2010 r.). Koszty działalności operacyjnej w strukturze kosztów z całokształtu działalności osiągnęły najwyższy poziom 67,7% (68,8% w 2010 r.).
Wynik finansowy w ujęciu brutto wyniósł 1 912 mln zł (948 mln zł w 2010 r.), a wynik finansowy netto 1 480 mln zł (686 mln zł w 2010 r.). Zysk netto wyniósł 1 569 mln zł, strata netto 89 mln zł (w roku poprzednim rentowne przedsiębiorstwa leasingowe wygospodarowały zysk na poziomie 898 mln zł, nierentowne przedsiębiorstwa poniosły stratę netto w wysokości 211 mln zł). Zyski netto osiągnęło 68 przedsiębiorstw leasingowych (56 rok wcześniej), straty netto poniosło 21 przedsiębiorstw leasingowych (28 w 2010 r.).
Wskaźnik poziomu kosztów był znacznie niższy niż rok wcześniej (87,6% wobec 93,3% w 2010 r.). Wskaźnik rentowności obrotu brutto wyniósł 12,4% (6,7% w 2010 r.), a wskaźnik rentowności netto zwiększył się z 4,8% do 9,6%.
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
